Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
шығындаңқырау — шығындаңқыра етістігінің қимыл атауы … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақыра — (Қарақ.) жаптың екі жағындағы үйінді топырақ … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жымсиыңқыра — ет. Сәл пәл жымиған болу, жымсию. Сондықтан да шығар, қап қара үстелдің арғы жағындағы ақ жейделі, қызылшырайлылау, ж ы м с и ы ң қ ы р а ғ а н ректор бұған түсінікті сезілді (М. Байғұт, Бұла бұлақ, 130) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
темір — балға. Басы да, сабы да темірден жасалған балға. Т е м і р б а л ғ а н ы ң басы көбінесе заводта темірден құйылады. Кейде ұсталар қолдан да жасайды (Шаңырақ, 104). Темір келі. Темірден жасалған келі. Ағаш келіні қайың, қарағаш сияқты қатты… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
су — I Суасты наны. п е р и ф р. Борық. Мәселен, жалпақ жапырақты қоғаны алайық. Оның тамырында (борығында) қант пен крахмал көп. Оны «с у а с т ы н ы ң н а н ы» деп те атайды, өйткені қоғаның борығын отқа пісіріп жеуге болады, әрі ол керемет тәтті ау … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
атар — 1 (Сем., Ұрж.; Гур., Маңғ.; Жамб.; Орал, Жән.; Жезқ., Ұлы.; Қарақ.) отар, бір қора мал. Әлиде бір а т а р мал көрінеді (Сем., Ұрж.). Бір а т а р қойда екі шабан бар (Жезқ., Ұлы.). Бір а т а р қойды, Аңырақайға айда (Орал, Жән.). Әсіресе, шопан… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
керіз — 1 (Шығ.Қаз.: Зайс., Тарб.) жол бойынан бұрыс, бір бүйір. Тарбағатайға қарай жүргенде Маңырақ тауы жолдан к е р і з тұрады (Шығ.Қаз., Зайс.). Балықшы колхоздары осы арадан к е р і з (Шығ.Қаз., Зайс.) 2 (Түрікм.: Ашх., Таш., Мары) жер асты… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кішілік — зат. Екінші әйел, тоқал. Болған соң шеше дана, әке мықты, Биікке шаңырақты көтеріпті. Ұлғайған шағында Әлпеш Белгібайға, Сіңлісін к і ш і л і к к е әперіпті (Н. Айтұлы, Ту, 48). – Ақтұмсықтың бойжетіп отырған қызы бар. Соны к і ш і л і к к е… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қапы — жоқ. Мүлтіксіз, қапысыз; ешқандай кемістік жоқ. Үлкендердің жер танитын қырағылығында қ а п ы ж о қ (Қ.Жұмаділов, Таңғ. дүние, 415). Ал оқушы жұртшылықтың ықыласында қ а п ы ж о қ (Бұл да, 482) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
